Informacja z realizacji zadań Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej odnośnie poprawy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego na Ziemi Kłodzkiej.
W Państwowym Gospodarstwie Wodnym Wody Polskie jednym z podstawowych pionów merytorycznych jest ochrona przed powodzią i suszą, w którym prowadzone są wszystkie sprawy związane z tymi zjawiskami: planowanie, przygotowanie projektów, realizacja inwestycji oraz utrzymanie i eksploatacja obiektów hydrotechnicznych.
W tym zakresie główne zadania i obowiązki RZGW wynikają z dyrektywy 2007/60/WE w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim (dyrektywa powodziowa), w tym przygotowanie projektów planów zarządzania ryzykiem powodziowym.
Zrealizowane po powodzi w 1997 i 1998 roku przez RZGW inwestycje związane z ochroną przeciwpowodziową Ziemi Kłodzkiej, a także obecnie prowadzone, polegające na budowie czterech suchych zbiorników przeciwpowodziowych (Boboszów, Roztoki Bystrzyckie, Krosnowice i Szalejów Górny) oraz plan potrzeb inwestycyjnych w zakresie ochrony przeciwpowodziowej ziemi kłodzkiej zostały zdefiniowane i uzgodnione z samorządami na etapie prac nad „Studium Ochrony przed Powodzią Kotliny Kłodzkiej ze szczególnym uwzględnieniem miasta Kłodzka”. W ramach powyższego studium przeprowadzono analizę możliwości do wybudowania zbiorników przeciwpowodziowych, którą oparto również o wcześniejsze opracowania takie jak:
1. Regionalne perspektywiczne plany rozwoju gospodarki wodnej i ochrony wód – Techniczne środki działania gospodarki wodnej i ochrony wód – zbiorniki retencyjne – województwo wałbrzyskie, oprac. przez „Hydroprojekt” Wrocław w 1978 r.
2. Studium techniczne zbiornika Goszów na rz. Białej Lądeckiej, oprac. przez „Hydroprojekt” Wrocław w 1981 r. (obejmujące również zb. St. Gierałtów i Bolesławów).
3. „Ochrona przeciwpowodziowa Ziemi Kłodzkiej” – referat wygłoszony przez prof. Laurę Radczuk (A.R. W-w) na konferencji „Odra i jej dorzecze”.
w Kudowie Zdroju we wrześniu 1998 r. oraz opublikowany w Zeszytach Naukowych Akademii Rolniczej nr 339.
4. „Zbiorniki przeciwpowodziowe w Kotlinie Kłodzkiej” – referat wygłoszony przez p. Tamarę Tokarczyk (A.R. W-w) na konferencji „Zagrożenie powodziowe w Sudetach” w Lądku Zdroju w październiku 2000 r. oraz opublikowany w Zeszytach Naukowych Akademii Rolniczej nr 387.
5. Regionalny program realizacji małej retencji w dorzeczu Górnej i Środkowej Odry, oprac. przez Instytut Inżynierii Środowiska Akademii Rolniczej
we Wrocławiu w 1994 r.
W ramach Studiów ochrony przed powodzią opracowane zostały wytyczne planowania przestrzennego. Zgodnie z art. 15.2. pkt 7 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w planie miejscowym określa się obowiązkowo granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, a także obszarów szczególnego zagrożenia powodzią. W 2009 r. każda jednostka gminna Kotliny Kłodzkiej otrzymała mapy z wyznaczonym obszarem stref zagrożenia powodzią wraz z koncepcją zwiększenia stopnia zabezpieczenia terenu gminy przed powodzią, w tym wskazanymi lokalizacjami planowanych zbiorników przeciwpowodziowych.
We wspomnianym Studium, w ramach konsultacji z samorządami lokalnymi Kotliny Kłodzkiej uzgodniona została lokalizacja zbiorników, które w przyszłości będą realizowane (budowane aktualnie cztery obiekty wynikają wprost z założeń Studium) lub poddane pod dalszą analizę.
W dokumencie nie znalazły się zbiorniki, które w opinii samorządów zostały uznane za zbyt kolizyjne.
Studia ochrony przed powodzią przestały obowiązywać w 2014 roku na terenach, dla których opracowane zostały Mapy Zagrożenia i Mapy Ryzyka Powodziowego.
Dezaktualizacja Studiów ochrony przed powodzią opracowanych w latach 2003 – 2009 oraz opracowana na potrzeby Map Zagrożenia Powodziowego i Map Ryzyka Powodziowego w latach 2011-2013 hydrologia i hydraulika zlewni Nysy Kłodzkiej, spowodowała konieczność aktualizacji tego zakresu zgodnie z zasadami projektowania budowli hydrotechnicznych.
Należy zaznaczyć, że studia ochrony przeciwpowodziowej dla odcinków rzek, dla których nie wykonano map w pierwszym cyklu planistycznym, zachowują ważność do czasu sporządzenia i przekazania właściwym organom map zagrożenia powodziowego, opracowanych w kolejnych cyklach planistycznych.
Obecnie, Plany Zarządzania Ryzykiem Powodziowym wraz z Mapami Zagrożenia Powodziowego i Mapami Ryzyka Powodziowego kształtują politykę zagospodarowania przestrzennego kraju. Gminy zgodnie z tymi planami jako aktami prawnymi winny uwzględnić w planowaniu przestrzennym wszystkie zaproponowane i uzgodnione wcześniej w Studium ochrony przed powodzią (a obecnie w PZRP) rozwiązania przeciwpowodziowe.
Aktualnie, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej jest wyłącznie na etapie ponownych, wymaganych prawem analiz w zakresie hydrologii i hydrauliki cieków objętych projektem POPDOW. Na ich podstawie definiowane są potrzeby inwestycyjne w zakresie zwiększenia ochrony przeciwpowodziowej mieszkańców Kotliny Kłodzkiej.
Z przeprowadzonych przez firmę projektową analiz hydrologii zlewni i hydrauliki rzek i potoków potwierdzone zostały ustalenia w zakresie planów inwestycyjnych opracowanych i konsultowanych społecznie na etapie opracowywania Studium ochrony przed powodzią dla Kotliny Kłodzkiej. Zaproponowane zostały również nowe lokalizacje zbiorników przeciwpowodziowych (wg projektantów skuteczniejsze). Niemniej jednak zaznaczyć należy, że zaproponowane przez projektantów nowe lokalizacje zbiorników nie zostały jeszcze zweryfikowane przez PGW WP i należy je traktować jako bardzo wstępne rozważania w tym zakresie.
Analiza ta wykorzystana będzie również w II cyklu planistycznym Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym. Wszelkie czynności związane z poprawą bezpieczeństwa powodziowego i aktualizacją Planu Zarządzania Ryzykiem Powodziowym są ustawowym obowiązkiem Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.
W analogii do prac prowadzonych na etapie opracowywania Studium ochrony przed powodzią dla Kotliny Kłodzkiej nowe lokalizacje zbiorników poddane zostały ocenie grupom środowiskowym, naukowym i samorządowym. Zebrane w tym zakresie informacje pomogą nam podjąć decyzje w sprawie kolejnych nowych inwestycji w aktualizacji Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym. II cykl planistyczny (aktualizacja PZRP), zgodnie z ustaleniami postępowania przetargowego, powinien zakończyć się w grudniu 2021 r. Zaznaczyć należy, że dopiero zakończenie II cyklu planistycznego będzie przysłowiowym „zielonym światłem” do realizacji planów inwestycyjnych.
Podkreślenia wymaga również fakt, że w obecnej perspektywie finansowej PGW WP RZGW we Wrocławiu nie ma ujętych inwestycji związanych z projektowaniem lub budową zbiorników retencyjnych wskazanych w dokumencie pod nazwą „Analiza zwiększenia retencji powodziowej w Kotlinie Kłodzkiej”, a także tych wykazanych i zaakceptowanych przez samorządy w Studium Ochrony Przed Powodzią.
Na tym etapie można jedynie mówić o wstępnych realnie możliwych lokalizacjach zwiększenia retencji, analizach i wariantach niezbędnych do rozważenia przed podjęciem strategicznych decyzji. Jeżeli dojdzie do decyzji odnośnie rozpoczęcia procesu projektowania kolejnych zbiorników przeciwpowodziowych, to zostanie ona poprzedzona dogłębną zewnętrzną analizą społeczno-ekonomiczną, środowiskową w ramach dokumentu jakim jest Studium Wykonalności. Jeżeli ten dokument udowodni cel społeczno-ekonomiczny a także środowiskowy, wówczas Polskie Wody przeprowadzą konsultacje społeczne i, ewentualnie, rozpoczną proces uzyskiwania decyzji administracyjnych, również wymagający udziału społeczeństwa. Niemniej jednak podkreślamy, obecnie PGW WP RZGW nie ma planów rozpoczęcia procesu projektowania kolejnych zbiorników przeciwpowodziowych w Kotlinie Kłodzkiej.
Wykonana obecnie przez firmę Sweco (wsparcie techniczne RZGW) analiza hydrologiczno-hydrauliczna dorzecza Nysy Kłodzkiej (poza zakresem analizy lokalizacji i skuteczności zbiorników) przede wszystkim ma na celu uruchomienie procesu projektowania modernizacji istniejącego systemu ochrony przeciwpowodziowej i przeciwerozyjnej koryt rzek i potoków. W przypadku tego zakresu projektant koncentruje się na usunięciu tak zwanych „wąskich gardeł”, tj. punktów limitujących przepływ wód lub też punktów zdefiniowanych jako miejsca wymagające wzmocnienia ochrony przeciwpowodziowej. Wykaz potrzeb w tym zakresie również został zdefiniowany na etapie opracowywania Studium ochrony przed powodzią i teraz z uwagi na zmiany w hydrologii zlewni jak i w stopniu zurbanizowania i zagospodarowania terenów Kotliny Kłodzkiej wymaga aktualizacji.
RZGW zapewnia, iż również w tym zakresie dalsze decyzje inwestycyjne podjęte będą po konsultacjach z władzami samorządowymi, lokalną społecznością oraz zdefiniowane na etapie postępowań administracyjnych Stronami.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społeczności lokalnych, PGW WP RZGW we Wrocławiu organizuje spotkania informacyjne wg poniższego harmonogramu:
– 7 maja – Nagodzice, Świetlica wiejska, godzina 16.00
– 8 maja – Ścinawka Górna, Dom Ludowy, godzina 16.00
– 9 maja – Gorzanów, Dom Kultury, godzina 16.00
– 10 maja – Nowy Gierałtów, Sala Trzy Siostry – godzina 16.00
Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu
ul. Norwida 34, 50-950 Wrocław
tel.: +48 (71) 337 88 00 | faks: +48 (71) 328 50 48 |
e-mail: JRPWroclaw.OPDOW@wody.gov.pl www.wody.gov.pl